کیست تخمدان در واقع کیسه‌های پر از مایعی هستند که در تخمدان ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها معمولا در طی تخمک‌گذاری به وجود می‎‌آیند. بسیاری از خانم‌هایی که دارای این نوع کیست هستند، علائم خاصی ندارند و بیشتر آن‌ها بی‌خطر هستند. با این وجود، در برخی از موارد که کیست‌ها خیلی بزرگ و زیاد می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و به ویژه توده‌هایی که بعد از یائسگی ایجاد می‌شوند، ممکن است سرطانی شوند. به همین دلیل است که حتما خانم‌ها باید به طور منظم تحت نظر معاینات پزشک زنان قرار بگیرند. در بلاگ با علائم و نشانه‌های آن آشنا شوید. چه عواملی باعث ایجاد کیست تخمدان می‌شود؟ عوامل رایجی که باعث ایجاد کیست تخمدان می‌شوند، عبارتند از: 1. مشکلات هورمونی: بیشتر کیست‌هایی که در قسمت تخمدان ایجاد می‌شوند، تحت تاثیر اختلال در چرخه‌ی قاعدگی (پریود) قرار می‌گیرند. تخمدان حاوی هزارن کیسه به نام فولیکول می‌باشد. تخمک‌ها داخل فولیکول بزرگ می‌شوند و هنگام تخمک‌گذاری، فولیکول پاره شده و تخمک رها می‌شود. بنابراین هرماه بر طبق دوره‌ی قاعدگی، فولیکول رشد می‌کند. هرگونه اختلال در رشد و پاره شدن این کیسه، منجر به ایجاد کیست عملکردی (فانکشنال) می‌شود. این نوع کیست‌ها معمولا به خودی خود از بین می‌روند و دلیل ایجاد آن مشکلات هورمونی و تخمک‌گذاری است. 2. بیماری آندومتریوز: زنانی که بیماری آندومتریوز دارند، معمولا دچار کیست می‌شوند. در این بیماری، بافت داخلی رحم (اندومتر) در بیرون رحم شروع به رشد می‌کند و هنگامیکه به تخمدان وصل شود، کیست ایجاد می‌کند. این نوع کیست که آندومتریوز نامیده می‌شود، در هنگام رابطه‌ی جنسی، درد شدیدی را ایجاد می‌کند. 3. بارداری: نوع خاصی از کیست تخمدان معمولا در اوایل بارداری و هنگام تشکیل جفت ایجاد می‌شود. در برخی از موارد ممکن است این کیست از بین نرود و باید برای برداشتن آن اقدام کرد. 4. عفونت شدید لگنی: منظور از عفونت لگنی در واقع عفونت اندام‌های تولید مثل زنان است. این نوع عفونت معمولا در اثر انتقال باکتری‌ها در طول رابطه‌ی جنسی کنترل نشده، به وجود می‌آید و این عفونت می‌تواند به تخمدان‌ها سرایت کرده و باعث شکل‌گیری کیست شود. از کجا متوجه شویم که کیست تخمدان داریم؟ در بیشتر موارد، کیست‌ها کوچک هستند و علائم خاصی ندارند و تنها طی معاینه و بررسی پزشک تشخیص داده می‌شوند. اما هرچه کیست بزرگتر شود یا در موارد خاصی، علامت‌هایی در فرد مشاهده می‌شود که به محض بروز آن‌ها، باید به فکر درمان افتاد. علائم رایج کیست تخمدان شامل احساس فشار، درد، نفخ، تورم در قسمت زیرین شکم است. احساس درد ممکن است شدید و طولانی و یا کوتاه و مقطعی باشد. اگر کیست دچار پارگی شده ‌باشد، درد ناگهانی و شدیدی را ایجاد می‌کند. همچنین اگر کیست باعث پیچ‌خوردگی تخمدان شود، ممکن است در کنار درد شدید، فرد دچار حالت تهوع و استفراغ شود. سایر علامت‌هایی که ممکن است ظاهر شود: درد در ناحیه‌ی لگن  احساس درد و گرفتگی در قسمت پایین کمر و ران  اختلال در تخلیه مثانه و روده  احساس درد در هنگام رابطه‌ی جنسی  اضافه وزن ناگهانی و بدون علت  احساس درد شدید در هنگام قاعدگی  خونریزی غیرمعمول  حساس شدن پستان  تکرر ادرار  احساس سیری کاذب  مقاومت در برابر بارداری "روشن شدن پوست جنین و نوزاد" با راهکارهای ساده و خانگی علائم شدید که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد، عبارتند از: (این علائم نشان‌دهنده‌ی پارگی کیست یا پیچ‌ خوردگی تخمدان است که اگر سریع رفع نشود، عواقب جدی را در پی دارد.)  درد بسیار شدید در ناحیه لگن  تب  غش و سرگیجه  تنفس سریع و پی در پی راه‌های پیشگیری از ایجاد کیست تخمدان: همانطور که از دلایل ایجاد کیست مشخص است، روش دقیقی برای جلوگیری از ایجاد کیست تخمدان وجود ندارد. اما اگر هرچند وقت یکبار، معاینات منظم انجام شود، درصورت شکل‌گیری کیست، پزشک سریعا مطلع شده و از رشد آن جلوگیری می‌کند. حتما به هرگونه تغییر در سیکل قاعدگی خود حساس باشید و در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی، به ویژه آن‌هایی که در طی چند سیکل تکرار شده‌اند، حتما به متخصص زنان مراجعه کنید. همچنین در مجله اینترنتی با مراجعه به سلامت و زیبایی با درمان خانگی بیماری‌های مختلف آشنا شوید. منابع: womenshealth/healthline/mayoclinic