راهنمای کامل خرید فیلتر مناسب عکاسی

فیلتر دوربین انواع مختلف ، برندهای مختلف و قیمت های مختلف دارد که شاید هنگام خرید گیج کننده باشد، در ابن مقاله به سوالاتی که هنگام خرید فیلتر برای شما پیش می آید پاسخ داده ایم.

باید چندین فیلتر مختلف تهیه کنیم یا فقط یک فیلتر کافی است؟

ابتدایی ترین فیلترهایی که باید داشته باشید عبارت است از فیلتر کاهش اشعه UV (فیلتر UV)، فیلتر Skylight و فیلتر محافظ لنز که بسته به تولیدکننده ممکن است از جنس شیشه با پوشش ضد بازتاب و یا فقط فیلتر UV ساده باشند. برای محافظت از عنصر جلوی لنز در برابر ضربه و گرد و خاک می توانید از هرکدام از فیلتر های دوربین بالا استفاده کنید اما در صورتی که علاوه بر محافت می خواهید تصاویر با کیفیت تری هم بگیرید، فقط باید از فیلتر UV یا Skylight استفاده کنید.

چپ: بدون فیلتر UV، راست: با استفاده از فیلتر UV

فیلترهای کاهش اشعه ماوراء بنفش UV که با اسم فیلتر Haze یا مه هم شناخته می شوند به شکلی طراحی شده اند که توانایی حذف مه جوی، رطوبت و انواع دیگر آلاینده های هوا را که باعث کاهش کیفیت تصویر می شوند را دارند. این نوع فیلتر در قدرت های مختلفی عرضه می شود. در صورتی که قصد دارید در کنار مناظر آبی بزرگ، ارتفاع بالا، در شرایط برفی و یا هر شرایط دیگری که شدت نور فرابنفش بیشتر است به عکاسی بپردازید، مطمئنا به یک فیلتر UV قوی تر نیاز خواهید داشت. بسته به ضخامت پوشش UV ممکن است این نوع فیلتر کاملا شفاف و یا تا حدودی تیره باشد. فیلترهای تیره تر پوششی با رنگ کهربایی نرم دارند و هنگام  استفاده از این فیلترها شاید نیاز باشد جبران نوردهی را حداقل نیم گام افزایش دهید.

به جای فیلتر UV می توانید از فیلترهای Skylight نیز استفاده کنید. این فیلترها در دو مدل مختلف Skylight 1A و Skylight 1B عرضه می شوند که هرکدام قدرت مختلفی دارند. برخلاف فیلترهای UV که ظاهری گرم و کهربایی به عکس شما می دهند، این نوع فیلتر یک ته رنگ سرخابی دارد که برای عکاسی از پوست صورت مناسب است.

صرف نظر از مقدار قدرت، فیلتر های Skylight هیچ تاثیری روی نوردهی دوربین ندارد و به همان اندازه ی فیلتر UV توانایی حذف مه جوی و محافظت از لنز در برابر گرد و خاک، رطوبت و اثر انگشت که می توانند به پوشش لنز آسیب برسانند را دارد.

چرا قیمت یک فیلتر UV برخی اوقات 2 یا 3 برابر مدل دیگر است؟

با اینکه در نگاه اول ممکن است بین این دو فیلتر هیچگونه تفاوتی وجود نداشته باشد اما این دو ممکن است تفاوت خیلی زیادی با یکدیگر داشته باشند. اولین تفاوت هم شیشه ای است که در فرایند تولید فیلتر  UV مورد استفاده قرار می گیرد. ممکن است بگوئید شیشه چه تفاوتی ممکن است داشته باشد. اما هیچوقت این اشتباه را نکنید.

موارد تفاوت بین یک شیشه خوب با یک شیشه معمولی ترکیب شیمیایی، روش ساخت و حتی محل ساخت آن ها می باشد. علاوه بر این، ضخامت شیشه (هرچقدر باریک تر باشد، بهتر است) و همچنین پوششی که برای کاهش درخشش Flare و حفظ رنگ و کنتراست هم استفاده می شود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ممکن است تفاوت یک فیلتر معمولی با یک فیلتر گران تر زمان عکاسی با لنزهای ارزان قیمت کیت خیلی مشخص نباشد اما در صورتی که از لنزهای گران قیمت تر و باکیفیت تر استفاده کنید، می توانید به خوبی متوجه این تفاوت شوید.

در مورد فیلترهای پلاریزه و رنگی هم که معمولا از یک لایه فیلم رنگی (یا مواد پلاریزه) در بین دو تکه شیشه استفاده شده است نیز معمولا در مدل های گران قیمت تر این فیلم به لایه های شیشه ای چسبیده است. این کار سطوح هوایی و دیگر مواردی که ممکن است روی خلوص اپتیکال فیلتر تاثیر بگذارد را کاهش می دهد.

دیگر تفاوت بین فیلترهای ارزان قیمت و گران قیمت حلقه ی نگه دارنده است که در فیلترهای ارزان قیمت از جنس آلومینیوم ساخته می شود. در صورتی که این فیلترها را به درستی نبندید امکان خم شدن و گیر کردن آن ها وجود دارد. در مقابل فیلترهای گران قیمت تر از جنس آلیاژ برنج ساخته می شوند و احتمال گیر کردن و خم شدن آن ها خیلی کمتر از فیلترهای دیگر است.

با توجه به نکاتی که گفته شد در زمان خرید فیلتر بهتر است مدل های گران قیمت تر را انتخاب کنید تا علاوه بر داشتن عکس های باکیفیت تر، مجبور نشوید پس از مدت کوتاهی یک فیلتر دیگر بخرید.

بیشتر بخوانید : آیا استفاده از فیلتر UV ضروری است؟

فیلتر کایزمن (Kaeseman ) چیست و چرا قیمت آن خیلی بیشتر از فیلترهای دیگر است؟

در فیلترهای پلاریزه کایزمن از پوشش ضدآب خیلی بیشتری نسبت به انواع دیگر فیلتر استفاده می شود. در صورتی که به سفر کردن و کار کردن در محیط های شرجی علاقه دارید، این نوع فیلتر کاملا برای شما مناسب است و استفاده از آن حتما توصیه می شود.

به جز فیلتر UV/Haze و Skylight چه فیلترهای دیگری برای عکاسی روزمره مناسب هستند؟

در صورتی که به عکاسی منظره و یا عکاسی از فضاهای باز علاقه دارید، حتما باید از یک فیلتر پلاریزه استفاده کنید. مهم ترین خصوصیات فیلتر پلاریزه جدا کردن ابرها از آسمان، اشباع رنگ ها و حذف Glare و بازتاب از سطح آب، شیشه و… می باشد.

چپ: بدون فیلتر پلاریزه، راست: با استفاده از فیلتر پلاریزه

فیلترهای پلاریزه یک حلقه چرخان دارند که شما باید در زمان عکاسی آن را بچرخانید تا به سطح پولاریزاسیون موردنظر خودتان برسید. نکته منفی فیلترهای پلاریزه این است که شما حدودا سه گام نور را از دست می دهید. البته نوردهی را می توانید توسط فتوشاپ و لایت روم اصلاح کنید اما امکان شبیه سازی تاثیر فیلتر پلاریزه در نرم افزارهای ویرایش عکس وجود ندارد.

فیلترهای پلاریزه به صورت ترکیبی با فیلترهای گرم کننده رنگ (81A، 81C، 81EF، 85، 85B)، فیلترهای تشدید کننده (Intensifying) و بهبوددهنده (Enhancing)، Skylight، UV و… نیز عرضه می شوند.

به صورت کلی دو نوع فیلتر پلاریزه وجود دارد: خطی و دایره ای. با وجود اینکه عملکرد و ظاهر این دو تقریبا شبیه هم است، فیلترهای دایره ای برای لنزهای دارای اتوفوکوس مناسب هستند اما بهتر است از فیلترهای خطی در زمان استفاده از فوکوس دستی استفاده کنید. در هر صورت می توانید از فیلترهای پلاریزه دایره ای هم هنگام اتوفوکوس و هم هنگام فوکوس دستی استفاده نمایید.

فیلتر ND چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟

فیلترهای ND یا Neutral Density ( چگالی خنثی )  فیلترهایی با تنالیته خاکستری هستند که توانایی جذب مقدار مشخصی از نور را دارند. این فیلترها به سه شکل 1/3، 2/3 و کامل عرضه می شدند اما امروزه فیلترهای ND  متغیر نیز به بازار عرضه شده اند و شما می توانید فقط با چرخاندن یک حلقه روی فیلتر شدت آن را تغییر دهید.

یک فیلتر ND کاربردهای خیلی زیادی دارد اما مهم ترین آن ها توانایی استفاده از دیافراگم های بازتر در شرایط پرنور است. از این نوع فیلتر بیشتر فیلمبردارها و تولید کنندگان محتوای ویدیویی استفاده می کنند زیرا انتخاب سرعت شاتر در دوربین های سینمایی و ویدیویی با محدودیت مواجه است.

همچنین با استفاده از فیلترهای ND می توانید از سرعت شاتر خیلی آهسته استفاده کنید تا حرکت آب و یا عابران پیاده را تار کنید. همچنین در صورت استفاده از این فیلترها شما روی عمق میدان عکس موردنظر به صورت کامل کنترل خواهید داشت.

تفاوت فیلتر ND و GND یا ND تدریجی

فیلترهای ND به صورت یکدست تمام سطح لنز را پوشش می دهند اما معمولا یک سمت فیلتر GND شفاف است و با حرکت به سمت مخالف، مقدار تراکم آن افزایش می یابد. از فیلترهای ND تدریجی بیشتر برای متعادل کردن صحنه هایی که یک طرف آن ها نور شدید وجود دارد استفاده می شود.

سمت چپ: بدون فیلتر ND تدریجی، سمت راست: با فیلتر ND تدریجی

برای مثال می توانید از این نوع فیلتر برای عکاسی از مناظر کوهستانی که بالای کوه ها را نور خورشید پوشانده است اما کوهپایه در سایه قرار دارد استفاده کنید. همچنین این فیلتر برای عکاسی از فضاهایی داخلی چند طبقه که منبع نور یا همان خورشید از بالا می تابد و هرچقدر به طبقات پائینی نزدیک می شود از شدت آن کاسته خواهد شد نیز مناسب است. علاوه بر این موارد، می توانید از فیلترهای تدریجی در محیط هایی که به شکل یکسان هم نورپردازی شده است استفاده کنید تا آسمان یا پیش زمینه را تیره تر کنید.

علاوه بر فیلترهای تدریجی خنثی، فیلترهای تدریجی رنگی هم در بازار موجود هستند که علاوه بر تیره کردن پیش زمینه یا پس زمینه، یک طیف رنگی نامحسوس هم به آن اضافه می کنند.

بیشتر بخوانید : چگونه لنزها و فیلتر های خود را تمیز کنید؟

آیا من هم به فیلترهای سردکننده یا گرم کننده نیاز دارم؟

با اینکه گرم کردن (افزایش طیف زرد صحنه) و سرد کردن (افزایش طیف آبی صحنه) یک عکس می تواند پس از عکاسی در فتوشاپ یا دیگر نرم افزارهای ادیت عکس مثل لایت روم هم انجام شود، افراد خیلی زیادی وجود دارند (از جمله عکاس های آنالوگ) که ترجیح می دهند این کار را در طول مدت نوردهی انجام دهند.

بسیاری از عکاس ها به جهت تغییر حس و حال صحنه و یا برای زیباتر ساختن عکس های خودشان از این فیلترها استفاده می کنند. بهتر است برای عکاسی پرتره و یا در زمان عکاسی در طول تابستان که نور خورشید آبی تر و سخت تر است  از فیلترهای گرم کننده استفاده کنید. همچنین برای عکاسی در طی روزهای ابری یا بارانی نیز استفاده از این فیلترها تاثیر مثبتی روی تصاویر شما خواهد گذاشت.

در مقابل فیلترهای سردکننده (که طیف آبی تصاویر را تقویت می کنند) برای اصلاح رنگ تصاویری که دمای رنگ آن ها خیلی گرم تر از مقدار موردنیاز است کاربرد دارند. تمامی فیلترهای سری 81 و 85 به عنوان فیلترهای گرم کننده و فیلترهای سری 80 و 82 سردکننده هستند.

در زمان استفاده از فیلترهای گرم کننده، سردکننده و دیگر فیلترهای رنگی بر روی دوربین های دیجیتال باید حتما وایت بالانس دوربین را روی حالتی که بیشتر با دمای رنگ محیط تطابق دارد قرار دهید و از وایت بالانس خودکار که تلاش می کند براساس پارامترهای خودش حس و حال و تنالیته تصویر را اصلاح کند استفاده نکنید. وایت بالانس خودکار باعث خواهد شد که نتایج با چیزی که انتظار دارید تطابق نداشته باشند.

فیلترهای بهبود دهنده (Enhancing) و تشدیدکننده (Intensyfing) چه مشخصات خاصی دارند؟

فیلترهای بهبود دهنده و تشدید کننده بخشی از قسمت نارنجی رنگ طیف رنگ را حذف می کنند که باعث افزایش سطح اشباع رنگ قرمز و به تصویر کشیدن رنگ های زمین به صورت واضح تر خواهد شد. این فیلتر های لنز به صورت اختصاصی برای عکاسی از برگ های پائیزی و مناظر مختلف کاربرد دارند.

فیلترهای رنگی قرمز، سبز، زرد و آبی به جز اینکه باعث می شوند همه چیز به صورت رنگی دیده شود در چه مواقعی کاربرد دارند؟

با اینکه فیلترهای رنگی باعث خواهند شد تمام صحنه به همان رنگ فیلتر جلوی لنز دیده شود، بیشترین کاربرد آن ها برای عکاسی سیاه و سفید است. هنگامی که به عکاسی سیاه و سفید مشغول هستید، رنگ فیلتر مورداستفاده از رسیدن نور همرنگ خود به سطح سنسور یا فیلم جلوگیری می کند. این موضوع بسته به رنگ فیلتر و نوع سوژه می تواند تاثیر خیلی زیادی روی کیفیت تنالیته تصویر داشته باشد.

برای مثال عکاسی با یک فیلتر رنگی زرد ابرهایی که در آسمان آبی قرار گرفته اند را به شکل بهتری به نمایش خواهد گذاشت. فیلترهای نارنجی هم آسمان آبی را تیره تر خواهند کرد و باعث خواهند شد ابرها به شکل بهتری دیده شوند. فیلتر رنگی قرمز هم چنین تاثیری روی آسمان آبی خواهد داشت اما با شدت خیلی بیشتری آن را تیره خواهد کرد.

از طرفی فیلترهای رنگی سبز برای بهبود تنالیته پوست در عکس های پرتره سیاه و سفید کاربرد دارند.

کاربرد فیلترهای اصلاح رنگ چیست؟

فیلترهای اصلاح رنگ (Color Correction Filter یا به اختصار cc Filters) عبارتند از فیلترهای فیروزه ای، ارغوانی، زرد، قرمز، سبز و آبی. تمام این فیلترها در گام های 10% موجود هستند و برای اصلاح یا تغییر تعادل رنگ (Color Balance) منابع نور غیرطبیعی کاربرد دارند. امروزه با توجه به عرضه دوربین های دیجیتال، به اندازه ی گذشته نیازی به فیلتر CC ندارید. با این وجود خیلی از عکاس هایی که دوست دارند در زمان گرفتن عکس، رنگ آن را اصلاح کنند از این نوع فیلتر استفاده می کنند.

چپ: بدون فیلتر گرم کننده، راست: با استفاده از فیلتر گرم کننده

مانند فیلترهای گرم کننده، سرد کننده و دیگر فیلترهای رنگی توصیه می شود در زمان استفاده از این فیلترها نیز حتی المقدور از وایت بالانس خودکار دوربین استفاده نکنید و به جای آن یکی از حالت های مختلفی مثل Daylight، Overcast، Tungsten و… را که به صحنه ی موردنظر شما نزدیک تر است استفاده کنید.

به جز فیلترهای شیشه ای-پیچشی فیلترهای دیگری هم وجود دارند؟

به جز فیلترهای شیشه ای پیچشی که خیلی از علاقه مندان به عکاسی و عکاس های حرفه ای از آن استفاده می کنند فیلترهای پلی استر، ژلاتینی و رزین نیز در بازار موجود هستند که با اهداف خلاقانه و یا فنی مورد استفاده قرار می گیرند. این فیلترها معمولا مربعی یا مستطیلی هستند و با کمک نگه دارنده فیلتر یا  (Matte Box) که به صورت پیچشی به جلوی دوربین متصل می شوند از آن ها استفاده خواهد شد. همچنین آداپتورهای نگه دارنده ی فیلتر مانت اصطکاکی نیز یکی از ابزارهایی هستند که برای اتصال فیلترهای مربعی و مستطیلی به لنز کاربرد دارند. سپس فیلتر با استفاده از یک اسلات به صورت تخت و موازی با سطح لنز در جلوی آن نصب می شود تا تصویر گرفته شده بیشترین کیفیت ممکن را داشته باشد.

آیا فیلترهای پلی استر، ژلاتین یا رزین بهتر از فیلتر شیشه ای هستند؟

این موضوع به تعریف شما از «بهتر» بستگی دارد. در صورتی که منظورتان از بهتر «وضوح بیشتر» است. برخی از این فیلترها بسته به برند و مواد به کار رفته (به خصوص فیلترهای رزین و ژلاتین) از لحاظ اپتیکال خلوص بیشتری نسبت به شیشه دارند. همچنین حمل و نقل این فیلترها ساده تر است و در صورتی که می خواهید یک مجموعه کامل فیلتر تهیه کنید، قیمت این فیلترها معقول تر است.

همچنین در صورتی که چندین لنز با حلقه فیلتر مختلف دارید هم این فیلتر های لنز برای شما مناسب هستند. تنها چیزی که نیاز دارید یک مجموعه حلقه ی مبدل Step-down با ابعاد مختلف است که باید در کنار نگه دارنده فیلتر از آن استفاده کنید. شما می توانید به همراه فیلترهای شیشه ای-پیچشی هم از این حلقه های Step-down استفاده کنید و آن ها را روی لنزهای مختلف با ابعاد حلقه فیلتر مختلف نصب کنید تا لازم نباشد چندین فیلتر مختلف خریداری کنید.

تنها نکته منفی در مورد این فیلترها این است که به سادگی آسیب می بینند. برای مثال در صورتی که روی فیلترهای ژلاتینی اثرانگشت بیافتد، پاک کردن آن تقریبا غیرممکن است. بنابراین در صورتی که این فیلترها را انتخاب می کنید زمان جابجا کردن آن ها به شدت مراقب باشید.

فیلتر Slim چیست؟

فیلتر Slim یک نوع فیلتر خیلی باریک است که معمولا در قسمت جلوی آن هیچ نوع شیاری وجود ندارد. این نوع فیلترها برای استفاده روی لنزهایی مناسب هستند که زاویه دید آن ها بیشتر از 74 درجه معادل فاصله کانونی 28 میلیمتر و کمتر است. این فیلترها امکان تیره شدن گوشه های کادر را به میزان چشمگیری کاهش می دهند. بسیاری از لنزهای زوم کیت بسته به مدل و سازنده، به این نوع فیلتر نیاز دارند.

به جز این موارد، چند نوع فیلتر دیگر در بازار موجود است؟

فیلترهای فنی و خلاقانه خیلی زیادی برای افراد حرفه ای و علاقه مند به عکاسی وجود دارد. برای مثال می توان به فیلترهایی اشاره کرد که الگوهای منشور مانند یا ستاره ای ایجاد می کنند. فیلترهای کلوزآپ، Diffusion (نرم کننده)، عکاسی مادون قرمز و کنترل کنتراست نیز از انواع دیگر فیلترهای موجود در بازار هستند. نحوه ی استفاده از این فیلترها نیز کاملا به شما بستگی دارد.

نکات کلیدی

فیلترهای UV/Haze و Skylight از سطح لنز در برابر خش، گرد و خاک، رطوبت و اثر انگشت که در طولانی مدت ممکن است به پوشش لنز آسیب برسانند محافظت می کند. فیلترهای UV/Haze و Skylight علاوه بر این تاثیر مه اتمسفری را نیز از بین می برند و باعث افزایش کیفیت کلی تصویر می شوند. فیلترهای محافظ نیز در برابر خش، گرد و خاک، رطوبت و اثر انگشت مقاوم هستند اما نمی توانند مه اتمسفری را به خوبی حذف کنند.
تفاوت بین یک فیلتر ارزان و یک فیلتر گران به کیفیت شیشه مورداستفاده در آن (هرچقدر فیلتر گران تر باشد شیشه مورد استفاده در آن از خلوص اپتیکال بیشتری برخوردار است و ضخامت آن نیز کمتر است)، کیفیت پوشش ضدبازتاب، پوشش رنگی و حلقه نگه دارنده ی آن (فیلترهای گران قیمت تر از آلیاژ برنج به جای آلومینیوم استفاده می کنند) برمی گردد.
فیلترهای پلاریزه بازتاب نور را از سطح شیشه، آب و دیگر سطوح صیقلی حذف می کنند، آسمان را تیره تر می کنند و باعث خواهند شد ابرها به خوبی برجسته باشند. همچنین با کاهش تابش محیطی باعث افزایش اشباع رنگ ها خواهند شد.
یک نوع از فیلترهای پلاریزه وجود دارد که با فیلترهای گرم کننده، بهبود دهنده و Diffusion ترکیب شده است. همچنین می توانید از فیلترهای پلاریزه ضدآب کایزمن نیز در شرایط مرطوب و شرجی استفاده کنید.
فیلترهای ND یا Neutral Density از ورود مقادیر زیاد نور به سنسور و یا فیلم دوربین جلوگیری می کند تا امکان استفاده از دیافراگم های خیلی باز در شرایط پرنور وجود داشته باشد و یا بتوانید بدون نگرانی بابت مقدار نور محیطی حرکات سوژه های متحرک را تار کنید. همچنین از این فیلترها برای کنترل بیشتر نوردهی در زمان فیلمبرداری نیز استفاده می شود.
فیلترهای تدریجی رنگی و ND قسمت بالا یا پائین (یا چپ و راست) تصویر را تیره تر می کنند و یا یک طیف رنگی به آن اضافه می کنند و سمت دیگر را به صورت دست نخورده باقی می گذارند. از این فیلترها برای متعادل سازی نوردهی صحنه‎ هایی که مقدار تغییر نور آن ها خیلی زیاد است و یا تغییر حس و حال یک عکس کاربرد دارند.
فیلترهای  بهبود دهنده Enhancing و  افزایش دهنده Intensifying برای افزایش اشباع رنگ قرمز و دیگر تنالیته های رنگ زمین کاربرد دارند. از این رو، این لنزها برای عکاسی از مناظر و برگ های پائیزی کاربرد دارند.
فیلترهای  اصلاح رنگ CC به شما این امکان را می دهند که سطح رنگ های فیروزه ای، ارغوانی، زرد، قرمز، سبز و آبی را تنظیم کنید.
با اینکه خیلی از افراد از فیلتر های لنز شیشه ای-پیچشی استفاده می کنند، فیلترهای مربعی و مستطیلی هم در بازار وجود دارند که از موادی مثل پلی استر، ژلاتین و رزین ساخته شده اند. برخی از این فیلترها خلوص بیشتری نسبت به فیلترهای شیشه ای دارند اما به نگه دارنده مخصوص نیاز دارند و باید با احتیاط بیشتری نسبت به حمل آن ها اقدام کنید.
در صورتی که قصد دارید از فیلتر ها روی انواع لنزهای مختلف استفاده کنید، باید از فیلترهای Slim استفاده کنید تا مطمئن شوید گوشه های تصویر شما در زمان استفاده از فیلترهای واید تیره نخواهد شد.