علاقه مندان به دنیای سخت افزار طی هفته های اخیر توجهشان را معطوف جدیدترین نسل از کارت های گرافیک انویدیا با نام خانواده ی GeForce RTX 3000 برپایه ی معماری امپر کرده اند؛ کارت های گرافیکی که نسبت به سری RTX 2000 پیشرفت محسوسی به خود دیده اند و قدرت گرافیکی بسیار زیادی برای گیمینگ 4K و 8K ارائه می دهند. یکی از اتفاقاتی که به دنبال عرضه ی کارت های سری امپر رخ داد، کمبود شدید آن ها در فروشگاه ها بود. بررسی ها نشان می دهد دقایقی پس از آغاز فروش RTX 3080 در فروشگاه های منتخب، موجودی آن ها سریعا به اتمام رسید.

دو کارت گرافیک انویدیا RTX 3080 و RTX 3090 اکنون سریع ترین کارت های گرافیک بازار هستند، اما افراد کمی شانس خرید آن ها را پیدا کرده اند و انویدیا نیز به دلیل کمبود کارت گرافیک از مردم عذرخواهی کرده است. دلایل متعددی می توان برای اتمام موجودی کارت های گرافیک سری امپر عنوان کرد. اینکه میزان تقاضا برای کارت های جدید، به خصوص مدل RTX 3080 بالا است، حقیقتی پذیرفتنی است؛ اما به احتمال بسیار زیاد، دلیل اصلی کمبود کارت های گرافیک جدید انویدیا، مشکل در تأمین قطعات اولیه ی آن ها به دلیل دنیاگیری ویروس کرونا است.

اتفاقی که شرایط را بدتر کرد این بود که خریداران کارت های جدید انویدیا سراغ فروشگاه eBay رفتند و این کارت ها را با قیمت چندین هزار دلار برای فروش گذاشتند تا از این طریق سود بسیار خوبی کسب کنند. انویدیا در آستانه ی آغاز عرضه ی RTX 3090 با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد این کارت گرافیک با مشکل کمبود موجودی مواجه خواهد بود. 

فرانک آزور، معمار ارشد راهکارهای گیمینگ در AMD، به تازگی حرف های جدیدی در توییتر گفته است. فردی با نام کاربری [email protected] در توییتر، نوشت: «خب... امروز نتوانستم RTX 3090 را بخرم و این یعنی برای مدت زمانی اندک، کمی برای کارم مشکل پیش خواهد آمد. آیا آن ها می توانند حداقل یک کارت گرافیک جدید کوادرو عرضه کنند تا کارم را انجام دهم 10 دلار شرط می بندم که AMD نیز محصولات جدید خود را به شکل محدود عرضه می کند». فرانک آزور در پاسخ به این توییت نوشت: «مشتاق هستم تا 10 دلار شما را بگیرم». این موضوع نشان می دهد AMD در تلاش است شمار درخورتوجهی از کارت های گرافیک جدید خود را از همان روز اول عرضه کند تا مشکل کمبود کارت گرافیک پیش نیاید (از کارت های گرافیک نسل بعد AMD با نام خانواده ی Radeon RX 6000 ملقب به بیگ نوی (Big Navi) یاد می شود).

انویدیا در اقدامی غیرمنتظره تصمیم گرفت در کارت های گرافیک سری امپر از دای (Die) تولیدشده توسط سامسونگ استفاده کند. سامسونگ اعلام کرد دای هایی که به انویدیا برای کارت های RTX 3000 تحویل داده، برپایه ی لیتوگرافی هشت نانومتری تولید شده اند. لیتوگرافی هشت نانومتری انویدیا ازلحاظ فنی لیتوگرافی جدیدی محسوب می شود و به همین دلیل پیش بینی می کنیم میزان بازدهی آن در حد انتظار نباشد؛ بدین معنی که لیتوگرافی هشت نانومتری برای رسیدن به بلوغ مناسب، به زمان نیاز دارد. 

ازطرفی دیگر AMD را داریم که تصمیم گرفته در کارت های گرافیک نسل بعد خود سراغ استفاده از لیتوگرافی هفت نانومتری فین فت TSMC برود. گرچه این موضوع هنوز به صورت رسمی تأیید نشده اما گفته می شود AMD سراغ نسخه ی ویژه ای از لیتوگرافی هفت نانومتری TSMC رفته.

آخرین گزارش ها اعلام می کنند تراشه های متکی بر این لیتوگرافی دارای تراکم نقص 0٫09 نقص به ازای هر سانتی متر مربع (cm2) هستند. اگر شایعه ها حقیقت داشته باشند، تراشه ی نوی 21 (Navi 21) - همان تراشه ای که قدرت پردازشی کارت گرافیک Radeon RX 6900 را تأمین می کند - قرار است دارای یک دای با ابعاد 505 میلی متر مربع (mm2) باشد. با فرض اینکه تراکم نقص لیتوگرافی TSMC از زمان انتشار آخرین گزارش بهبود پیدا کرده باشد و نوی 21 از دای 505 میلی متر مربعی بهره بگیرد، می توانیم بگوییم AMD می تواند در نوی 21 به نرخ بازده نزدیک به 65 درصد دست پیدا کند که نرخ چندان بدی نیست.

جنگ بین تراشه های سری Radeon RX 600 و GeForce RTX 3000 قطعا در ماه های آینده بسیار جالب خواهد بود. اگر بیگ نوی بتواند ازلحاظ قیمت و قدرت گرافیکی به پای معماری امپر برسد، «دردسترس بودن» کارت های گرافیک، برنده ی نهایی را مشخص خواهد کرد.