نیسان ماکسیما 40 ساله شد؛ نگاهی به مشهورترین خودرو لوکس ژاپنی در ایران

ساخت خودرو لوکس ارزان قیمت، یکی از موفقیت های بزرگ خودروسازی ژاپن در سال های اخیر بوده است. ظهور پدیده ای به نام لکسوس زیرمجموعه تویوتا و به طبع آن، اینفینیتی برای نیسان و آکورا هوندا، مجموعه ای از امکانات رفاهی و مشخصه های جذاب در خودروهای لوکس امریکایی و آلمانی را با قیمت منطقی و ظاهر چشم نواز ترکیب کرد. حالا، جنسیس زیرمجموعه هیوندای هم برای فعالیت در کلاس لوکس ارزان قیمت تلاش می کند و البته برندهای چینی نیز اهمیت تجاری آن را درک کرده اند.

اوایل دهه 80 میلادی و حدود 10 سال قبل از افتتاح لکسوس، برندهای ژاپنی توانسته بودند فروش بسیار خوبی در بازار امریکا داشته باشند. بحران نفتی دهه ی 70 میلادی، منجر به افزایش قیمت بنزین در کشورهای مختلف دنیا شد و درنتیجه آن، عامه مردم به خودروهای کوچک و کم مصرف ژاپنی علاقه پیدا کردند. برندهایی مثل تویوتا، میتسوبیشی، هوندا و نیسان، به خوبی از فرصت استفاده کردند و نام خود را در کشورهای متمول مثل امریکا، به شهرت رساندند.

با شروع دهه ی 80 میلادی، خودروسازان ژاپنی برای افزایش فروش در امریکا و دیگر نقاط دنیا، تلاش می کردند. بهترین راه، ایجاد تنوع در محصولات و عرضه مدل های بزرگتر، نزدیک به کلاس لوکس بود. چنین راه بردی منجر به تولد ماکسیما در خودروسازی نیسان شد.

ماکسیما، اصولا خودرویی ژاپنی است که از خط تولید نیسان در اوپاما خارج می شود. نسخه های بازار امریکا این خودرو، از سال 2004 در کارخانه نیسان تنسی مونتاژ می شوند. نیسان تیانا (Teana) و نیسان سفیرو (Cefiro) هم، نسخه های دیگری از ماکسیما برای کشورهای مختلف هستند. تیانا در کشورهایی مثل تایلند، استرالیا و نیوزیلند بین سال های 2003 تا 2020 حضور داشت؛ درحالی که سفیرو برای کانادا، امریکای لاتین، مالزی و کره جنوبی تولید می شد.

ماکسیما برای بازار ایران و تاریخ خودروسازی کشورمان اهمیت ویژه ای دارد. مشابه نیسان پاترول، که اولین شاسی بلند عامه پسند ایران بود و این نوع خودروها را با فروش بالا به مردم معرفی کرد؛ ماکسیما هم توانست نخستین محصول لوکس ژاپنی در در بازار کشورمان باشد که شرایط یک سدان پهن پیکر نزدیک به سدان های گران قیمت آلمانی را فراهم می کرد. پیش از عرضه ماکسیما توسط پارس خودرو، مردم ما تصویر متفاوتی از خودروهای ژاپنی در ذهن داشتند که توام با سادگی و استحکام بالا بود.

نکته جالب اینکه ماکسیما در ایران نسخه ای از سفیرو (Cefiro) محسوب می شود و یک طرح اصلی از تاریخچه ماکسیما نیست. به بیان بهتر، ماکسیما مونتاژ پارس خودرو، از پلتفرم و جزئیات فنی مشابه نسخه اصلی در نسل چهارم و پنجم استفاده می کرد؛ اما در بازار جهانی با نام سفیرو و ظاهر کاملا مشابه اینفینیتی I30 فروخته می شد. به همین دلیل، امکانات رفاهی مشابه ماکسیما بازار امریکا را ارائه نمی کرد.

از نظر فنی، می توان نیسان تیانا را هم، نوعی ماکسیما دانست. نسل دوم تیانا که توسط پارس خودرو در ایران عرضه شد، سال 2008 به نمایندگی های نیسان چین رسید. سپس در شرق آسیا، روسیه و استرالیا نیز با استقبال مواجه شد. موفقیت تجاری تیانا نسل دوم، بهتر از ماکسیما هم مدل (نسل هفتم) خود بود و تا سال 2020 در خط تولید تایوان شرکت نیسان، باقی ماند. این خودرو، علاوه بر پارس خودرو ایران، در ژاپن، چین، هندوستان، روسیه و تایلند هم مونتاژ می شد.

نسل اول

در سال 1981، داتسون ماکسیما به تولید رسید و سه سال بعد با نام نیسان ماکسیما، به امریکا، خاورمیانه و چین صادر شد. این محصول، از پلتفرم داتسون 810 استفاده کرد؛ اما امکانات لوکس، بدنه سدان و پیشرانه قدرتمند داشت. داتسون ماکسیما و نیسان ماکسیما بین سال های 1980 تا 1984، مجهز به پیشرانه 2/4 لیتر بنزینی و 2/8 لیتر دیزل بودند. خریدار می توانست ضمن بهره مندی از پیشرانه 120 اسب بخار، جعبه دنده 5 سرعته دستی یا 4 سرعته خودکا را انتخاب کند.

نسل اول ماکسیما، یکی از نخستین خودروهای دنیا (اولین مورد در بازار امریکا) بود که هشدار صوتی با گوینده انسانی داشت. عباراتی برای بازبودن درها یا جاماندن کلید داخل سوئیچ استارت /استاپ، برای این محصول در سال 1981 پیش بینی شده بود.

نسل دوم

نیسان در سال 1984، نسل اول ماکسیما را با مدلی جدید، جای گزین کرد. برای این خودرو، پیشرانه 3 لیتر با قدرت 157 اسب بخار استفاده شد که یکی از قدرتمندترین نمونه ها در کلاس سدان بود.

دهه ی 80 میلادی، رقابت نزدیکی بین نیسان ماکسیما و تویوتا کریسیدا وجود داشت. به همین دلیل، نسل های دوم و سوم ماکسیما، طراحی مشابه رقیب داشتند؛ اما شرایط فنی بسیار خوب در پیشرانه های نیسان، منجر به برتری تجاری ماکسیما نسبت به کریسیدا در بازار امریکا شد.

دیگر عاملی که موفقیت ماکسیما نسل دوم در کشورهای مختلف را تقویت کرد؛ تولید نسخه استیشن واگن بود. ماکسیما GXE واگن مورد استقبال خانواده ها در اروپا و امریکا قرار گرفت؛ درحالی که نسبت به ولوو 240 و مرسدس 190E استیشن، قیمت پایین تری داشت.

نسل سوم

مدل جدید ماکسیما نسل سوم، سال 1988 تا 1994 روی خط تولید نیسان در اوپاما ژاپن بود و پیشرانه های 3 لیتری بنزینی و دیزلی داشت. این خودرو در سال 1990 با امکانات ویژه مثل سیستم تعلیق سوپرسونیک که فناوری اختصاصی نیسان برای تنظیم الکترونیک فنربندی بود، توسط مجلات معتبری مثل Car and Driver در فهرست برترین خودروهای دنیا قرار گرفت.

پیشرانه 3 لیتری ماکسیما نسل سوم، مخصوص این خودرو طراحی و ساخته شد. اوایل دهه 90 میلادی، قدرت 190 اسب بخار و گشتاور 260 نیوتن متر برای یک سدان 1450 کیلوگرمی، فراتر از انتظار بود و می توانست ماکسیما را در زمان 8/5 ثانیه به سرعت 100 کیلومتربرساعت برساند.

نسل چهارم

به عقیده بسیاری از مورخان صنعتی، ظهور لکسوس با اولین محصول خود (LS400) شرایط تجاری خودروهای سدان لوکس و نیمه لوکس را تغییر داد. این مدل در سال 1990 رونمایی شد و به تدریج تا سال 1994 یکی از پرفروش ترین خودروهای غیرامریکایی در امریکا بود. لکسوس LS400 با پیشرانه 4 لیتری 250 اسب بخار، برتری محسوسی نسبت به ماکسیما داشت و حتی علاقه مندان مرسدس بنز کلاس S را با قیمت مناسب خود، جذب می کرد. 

نسل چهارم ماکسیما در 1994 معرفی شد تا به رقابت با لکسوس LS400 بپردازد. هم زمان اینفینیتی I30 نیز در بازار امریکا حضور داشت تا با چهره مشابه ماکسیما؛ اما همراه امکانات بیشتر، حق انتخاب مشتری را افزایش دهد. پیشرانه 3 لیتری این خودروها با کد VQ30DE جوایز متعددی کسب کرد و مورد تحسین مجلات معتبر امریکا مثل Motor Trend و Car and Driver قرار گرفت. سرعت گیری صفر تا 100 کیلومتربرساعت 6/6 ثانیه مزیت مهمی برای ماکسیما نسل چهارم بود.

نسل پنجم

با شروع قرن 21، سبک طراحی ماکسیما هماهنگ با رقبا تغییر نکرد و ترکیبی از المان های ژاپنی و امریکایی را برای نسل پنجم ارائه داشت. ماکسیما پارس خودرو که بین سال های 1380 تا 1390 در ایران مونتاژ می شد؛ نسخه ای از ماکسیما نسل پنجم (Cefiro) بود.

ماکسیما مدل 2000، امکانات بیشتری نسبت به نسل های قبل داشت. چراغ های مدرن با فناوری زنون (HID) و دیفرانسیل لغزش محدود مشابه نیسان اسکای لاین، در نسل پنجم ماکسیما وجود داشت اما پیشرانه 3 لیتری نمی توانست بازار مشکل پسند امریکا را جذب کند. از سال 2002، موتور 3/5 لیتری با قدرت 255 اسب بخار و گشتاور 334 نیوتن متر روی این خودرو نصب شد تا سرعت گیری صفر تا 100 کیلومتربرساعت در زمان 6 ثانیه ممکن شود.

نسل ششم

از سال 2004، چهره ماکسیما به کلی متحول شد و الهام از خودروهای مشهور امریکایی، خصوصا محصولات کادیلاک را انتخاب کرد. شاید به همین دلیل، نسل ششم ماکسیما فقط در امریکا و کانادا و مکزیک فروخته شد. طراح این خودرو هم، جری هایزنبرگ بود که پس از سال ها کار برای جنرال موتورز امریکا به نیسان پیوست.

از نسل ششم به بعد، ماکسیما فقط با پیشرانه 3/5 لیتری تولید شد. مدل 2004، قدرت 265 اسب بخار و گشتاور 346 نیوتن متر فراهم می کرد و امکانات جالبی مثل سی دی چنجر 6 دیسک، سیستم صوتی از برند بوز (BOSE) و چرخ های 17 اینچ با تایرهای 255 میلی متر داشت. مهم ترین سد راه ماکسیما نسل ششم برای فروش در امریکا، مصرف سوخت نسبتا بالا بود. به همین دلیل از سال 2007 جعبه دنده CVT روی این خودرو نصب شد و تنها گزینه تا امروز باقی ماند.

نسل هفتم

ماکسیما در سال 2008 تغییر چهره جدیدی تجربه کرد که این بار حاصل کار یک طراح ژاپنی بود. شیرو ناکامورا، در سال 1999 پس از انتخاب کارلوس گون به سمت مدیر عاملی نیسان، از ایسوزو (دیگر خودروساز ژاپنی که انواع وانت و کامیون تولید می کند) فراخوانده شد. ناکامورا علاوه بر ماکسیما نسل هفتم، اولین مدل های نیسان لیف و مورانو قشقایی را نیز طراحی کرد.

ماکسیما بین سال های 2008 تا 2014، با پیشرانه 3/5 لیتری و جعبه دنده CVT تولید شد تا قدرت 290 اسب بخار و گشتاور 354 نیوتن متر داشته باشد. این مدل، تنها 6 ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت 100 کیلومتربرساعت می رسید و همراه پدال های تعویض دنده پشت فرمان، نمونه ای جالب توجه از یک سدان لوکس ژاپنی با قابلیت های اسپرت محسوب می شد؛ اما از نظر تجاری در سال های آخر تولید، ناموفق بود. بنا بر اعلامیه رسمی نیسان، تعداد زیادی ماکسیما مدل 2014 تا سال 2016 در نمایندگی های فروش باقی ماندند.

نسل هشتم

ناکامی نسبی در نسل هفتم، عزم نیسان برای بازطراحی و تحول ماکسیما را جزم کرد. این بار، جیووانی آروبا (Giovanny Arroba) طراح ایتالیایی بدنه خودرو را شکل داد و البته مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. در نمایشگاه خودرو نیویورک 2015، افزایش حس اسپرت خودرو فراتر از مولفه های لوکس، توجه بازدیدکنندگان را جلب کرد. این خودرو تا امروز، هنوز در خط تولید نیسان تنسی امریکا باقی مانده و اولین مدل ماکسیما است که در ژاپن تولید نمی شود.

ماکسیما جدید، از پیشرانه 3 لیتری، 300 اسب بخار قدرت و 354 نیوتن متر گشتاور می گیرد تا سرعت گیری صفر تا 100 کیلومتر بر ساعت 6 ثانیه و نهایت سرعت 215 کیلومتربرساعت داشته باشد. میانگین مصرف سوخت ماکسیما امروزی، 8 لیتر در 100 کیلومتر است و با آستانه قیمت 35 هزار دلار، رقبایی شامل تویوتا آوالون و کیا کادنزا دارد. تصاویر فوق، مربوط به نسخه ویژه سالگرد 40 سالگی ماکسیما است که مهرماه 1399 رونمایی شد.