پس از وعده ی رئیس جمهور مبنی بر مجانی شدن برق 30 میلیون شهروند ایرانی، وزیر نیرو خبر داد که اقدامات اجرایی این طرح و جزئیات دستورالعمل ها طی دو ماه فراهم خواهد شد و در این زمان، مشترکان خانگی از وضعیت مصرف خود مطلع می شوند.

مشترکان برق خانگی در ایران بالغ بر 29 میلیون و 500هزار نفر هستند و از میان آن ها، 30 درصد مشترکین معادل 8میلیون و 500 هزار مشترک کم مصرف (30 میلیون نفر)، 16/7 میلیون نفر خوش مصرف و 4/5 میلیون پرمصرف هستند. البته الگوی مصرف در ماه های گرم سال 100، در ماه های عادی 80 و در مناطق گرمسیری کشور از 150 تا 400 کیلووات ساعت در ماه متغیر است.

رضا اردکانیان، وزیر نیرو اعلام کرده که 30 درصد مشترکان برق در کشور کم مصرف هستند و مصرف برق آن ها پایین تر از میانگین مصرف خانوار است؛ این افراد از تخفیف 100 درصدی برخوردار خواهند شد؛ همچنین 56 درصد مشترکان خوش مصرف هستند و درصورت مصرف کمتر به نسبت سال قبل، آن ها هم پاداش خوش مصرفی می گیرند. به گفته ی وزیر نیرو، منابع مالی طرح برق مجانی با عنوان «برق امید» از محل صرفه جویی هایی تأمین خواهد شد که هر سال برای تولید برق به منظور پوشش پیک مصرف صورت می گیرد.

وزارت نیرو درنظر دارد تا با تشویق مشترکان پرمصرف، آن ها را نیز به مشترک خوش مصرف تبدیل کند. در همین راستا، وزیر نیرو از آموزش هایی خبر می دهد که در آینده به مردم ارائه می شود و طی آن ها کارهای ساده ای معرفی می شوند تا مصرف برق کاهش پیدا کند. استفاده از پنل خورشیدی نیز روش دیگری است که وزارت نیرو پیشنهاد می دهد. البته برای عملی شدن این موضوع قرار است وامی برای مردم درنظر گرفته شود که جزئیات آن اطلاع رسانی خواهد شد.

وزیر نیرو در گفت وگو با ایلنا اعلام کرده که دولت درنظر دارد در ماه های باقی مانده از دولت دوازدهم، 10 درصد از کل مصرف برق خانگی را کاهش دهد تا بتواند میزان صادرات برق خود را افزایش دهد.

اردکانیان تصریح می کند که 3 درصد از کل انرژی تولیدی در کشور صادر می شود و این 3درصد، 30درصد از نیاز ارزی صنعت برق کشور را تأمین می کند. این درحالی است که کمتر از یک درصد کل گاز تولیدی کشور در نیروگاه ها برای تولید این میزان برق مصرف می شود.

به بیان وزیر نیرو، در تابستان امسال، تاکنون خاموشی ناشی از کمبود تولید رخ نداده و انرژی بیشتری نیز عرضه شده است.

ما در زمان اوج بار 58 هزار مگاوات مصرف برق داشته ایم. از این میزان 23 هزار مگاوات صرف دستگاه های سرمایشی شد. اگر مدیریت شود، امکان اینکه این 23 هزار مگاوات را 10 درصد کاهش دهیم، وجود دارد. کاهش 10 درصدی معادل مصرف برق 2300 مگاوات است که برای تأمین آن نیاز باید 3 هزار مگاوات نیروگاه جدید احداث شود و این انصاف نیست.

وزیر نیرو همچنین می گوید هم اکنون 900 هزار کیلومتر شبکه انتقال و توزیع در کشور درحال فرسودگی هستند و برای نوسازی و جایگزینی آن ها نیاز به منابع مالی است؛ این موضوع با صرفه جویی 10 درصدی قابل حل است.

مشکلی که در ارتباط با تأمین منابع مالی وجود دارد، این است که 60 درصد برق کشور در 41 نیروگاه خصوصی تولید می شود و این میزان برق تولیدی توسط نیروگاه های خصوصی درحال افزایش است. بااین حال، میان قیمت تمام شده ی برق و هزینه ای که مردم می پردازند، فاصله ی زیاد وجود دارد که کار را برای بخش خصوصی دشوار می کند. به گزارش روزنامه اعتماد، صنعت برق به ازای هر کیلووات فروش برق، به طور تقریبی 55 تومان ضرر می کند؛ یعنی سالانه 10 هزار میلیارد تومان.

با تمام این تفاسیر، 8/5 میلیون مشترک کم مصرفی که وعده ی رایگان شدن برق آن ها داده شده، اکثرا افرادی هستند که در روستاهای کشور زندگی می کنند. درواقع، به بیان قاسم تقی زاده خامسی، معاون وزیر نیرو، 60 درصد از کل مشترکان کم مصرف، روستایی هستند و تنها 40 درصد باقی مانده در مناطق شهری سکونت دارند. طبیعی است که میزان مصرف مردم در روستاها نسبت به عمده جمعیت شهری بسیار کمتر باشد؛ حال آنکه باتوجه به درآمد بالاتر و سبک زندگی مختص شهری و الگوی خرید انواع دستگاه های برقی، میزان استفاده از برق نیز به همان نسبت بالا خواهد رفت. کارشناسان این موضوع را نقدی بر قانون جریمه کردن مشتریان پرمصرف تر برق خانگی می دانند.

معاون وزیر نیرو اعلام کرده که گروه پرمصرف ها هشت ماه فرصت دارند تا با کاهش مصرف برق، در گروه خوش مصرف ها قرار گیرند و درغیراین صورت، 10 درصد جریمه خواهند شد.