50 واژه پرکاربرد در عکاسی – قسمت اول

تعریف هر کدام از این عبارت های پرکاربرد در عکاسی بیشتر یک تعریف فنی است و تلاش شده است با تعریفی که ممکن است در دیکشنری ببینید، تفاوت داشته باشد. به نظر من هم این موضوع کاربردی تر است. مطمئنا سرعت شاتر، «مدت زمانی است که شاتر دوربین در زمان گرفتن عکس باز است» اما این تعریف توضیحی در مورد اهمیت سرعت شاتر و نحوه استفاده از آن نمی دهد.

1- دیافراگم

دیافراگم به احتمال زیاد مهم ترین قابلیت یک دوربین عکاسی است. مانند مردمک چشم شما، دیافراگم نیز یک دریچه در لنز دوربین است که توانایی تغییر اندازه دارد. یک دیافراگم بزرگ، اجازه ورود نور بیشتری را به دوربین می دهد و یک دیافراگم کوچک نیز برعکس عمل می کند.

به همین دلیل، عکاس ها از دیافراگم بزرگ در شرایط کم نور استفاده می کنند. بزرگترین دیافراگم یک لنز به عنوان Maximum Aperture یا بیشینه دیافراگم آن شناخته می شود و کوچک ترین دیافراگم آن نیز Minimum Aperture یا کمینه دیافراگم نامیده می شود.

دیافراگمی که استفاده می کنید، با یک f-number مثل f/1.4، f/2، f/5.6 و… نشان داده می شود.

به یاد داشته باشید که این اعداد به صورت کسری هستند. یعنی دیافراگم f/2 بزرگتر از دیافراگم f/8 است (همانطور که ½ بزرگتر از 1/8 است). این موضوع ممکن است در ابتدا کمی گیج کننده برسد اما پس از گذشت مدتی به آن عادت می کنید.

ماکزیمم دیافراگم یک لنز معمولی چیزی حدود f/2.8 است و کمترین دیافراگم ممکن هم حدود f/22 است. البته این موضوع بسته به لنز شما ممکن است متفاوت باشد و برخی از لنزهای خیلی گران قیمت از ماکزیمم دیافراگم f/1.4 و f/1.2 نیز پشتیبانی می کنند. این لنزها در شرایط کم نور عملکرد خیلی خوبی دارند و اجازه ورود مقدار زیادی نور را به داخل دوربین می دهند.

علاوه بر کنترل مقدار نور ورودی، بزرگترین تاثیر دیافراگم روی عمق میدان است. یک دیافراگم کوچک مثل f/11 یا f/16 عمق میدان بیشتری نسبت به دیافراگم های بزرگتر دارد. در صورتی که یک عکاس منظره هستید و به دنبال بکگراندهای تار می گردید، احتمالا یکی از طرفداران بزرگ لنزهای 50 میلیمتر و 85 میلیمتر با دیافراگم f/1.4 هستید.

2- فوکوس دکمه پشتی

به صورت پیشفرض تقریبا تمام دوربین ها با فشار دادن نیم شاتر به صورت خودکار فوکوس می کنند. اما برخی اوقات نیاز دارید، بدون فوکوس کردن عکاسی کنید. اینجا فوکوس دکمه پشتی به شما کمک می کند.

با استفاده از این کلید به جای فشار دادن نیم شاتر، شما با استفاده از یک کلید که پشت دوربین قرار دارد عمل فوکوس را انجام می دهید. سپس با غیرفعال کردن اتوفوکوس از کلید شاتر، شما آزادی بیشتری برای فوکوس کردن خواهید داشت.

تقریبا تمام دوربین های بازار به شما این امکان را می دهند که فوکوس را به یکی از کلیدهای پشت دوربین منتقل کنید یا به صورت پیشفرض یک دکمه برای این منظور (AF-on) دارد. همچنین هرعکاس حرفه ای که از فوکوس دکمه پشتی استفاده کرده است، هیچوقت از نیم شاتر برای فوکوس کردن استفاده نکرده است.

3- بوکه

هنگامی که شما از دیافراگم های بزرگ استفاده می کنید، به خصوص زمان زوم کردن و یا نزدیک شدن به سوژه مشاهده می کنید که سوژه تصویر کاملا واضح است ولی پشت سر او کاملا تار شده است. کیفیت قسمتی که از فوکوس خارج شده است (ظاهر و نحوه رندر شدن آن) به عنوان بوکه شناخته می شود. بوکه یکی از کلمات پرکاربرد عکاسی است.

خیلی از لنزهای تخصصی پرتره مثل 85mm f/1.4 با کیفیت بوکه هایی که ایجاد می کنند بررسی می شوند تا وضوح تصویرشان.

این عبارت پس از تبلیغات اپل در مورد بوکه از محبوبیت بیشتری برخوردار شد و افراد بیشتری از آن استفاده کردند. با این وجود، کیفیت تاری پس زمینه در گوشی های موبایل خیلی خوب نیست زیرا این افکت به صورت دیجیتالی ایجاد می شود.

4- برکتینگ

برکتینگ به معنی گرفتن چند عکس پشت سر هم با تغییرات خیلی کم است و متداول ترین نوع آن نیز برکتینگ نوردهی است که عکاس با استفاده از آن چندین عکس با سرعت شاترهای مختلف می گیرد تا مقدار روشنایی هرکدام از آن ها متفاوت باشد.

اکثر دوربین ها یک کلید یا آپشن منو اختصاصی برای این کار دارند و با استفاده از آن دوربین به صورت خودکار چند عکس با سرعت شاتر مختلف می گیرد. این قابلیت می تواند به شما کمک زیادی کند اما ممکن است فراموش کنید که آن را روشن کرده اید و تا چند ساعت بعد با همین حالت عکاسی کنید.

برکتینگ می تواند به جای نوردهی به فوکوس نیز اشاره داشته باشد. با برکتینگ فوکوس شما چند عکس مختلف با نقاط فوکوس مختلف می گیرید. سپس این عکس ها را می توانید با کمک تکنیک انباشت فوکوس به یک عکس تبدیل کنید.

به صورت تئوری عبارت پرکاربرد برکتینگ در عکاسی می تواند به هرچیزی اشاره داشته باشد اما برکتینگ فوکوس و نوردهی متداول ترین نوع آن هستند.

5- حالت های دوربین

تمام دوربین های پیشرفته اجازه تغییر تنظیمات دوربین به خصوص نوردهی را به شما می دهند و همچنین می توانید انتخاب کنید که این تنظیمات به صورت خودکار تغییر کنند. هرکدام از این حالت ها به عنوان حالت های دوربین شناخته می شوند.

بیشتر بخوانید : لنزهای کانن را بهتر بشناسید

5 حالت محبوب دوربین عبارتند از خودکار، برنامه، اولویت شاتر، اولویت دیافراگم و دستی. شما می توانید این حالت ها را با استفاده از یک دیال مثل دیال زیر که روی تمام دوربین ها وجود دارد تغییر دهید.

عکاس های حرفه ای اغلب اوقات از حالت اولویت دیافراگم یا دستی استفاده می کنند زیرا این دو حالت تنها حالت هایی هستند که امکان داشتن کنترل کامل روی دیافراگم را که یکی از مهم ترین قابلیت های دوربین است به شما می دهد.

6- انحرافات رنگی (Chromatic Aberration)

یکی از مشکلات متداول در مورد کیفیت تصویر که ممکن است با آن روبرو شوید، انحرافات رنگی است. دو نوع معروف این مشکل هم عبارت است از انحرافات عرضی (Lateral) و انحرافات طولی (longitudinal).

اولین مورد یعنی انحرافات عرضی یا افقی بیشتر دیده می شوند. این مشکل به صورت یک سایه قرمز/سبز، زرد/آبی یا فیروزه ای/ارغوانی در اطراف سوژه هایی که کنتراست بالایی دارند و در گوشه های تصویر هستند دیده می شوند.

مورد دوم یعنی انحرافات طولی به صورت تغییر رنگ در جلو و پشت نقطه فوکوس دیده می شود. این اتفاق به صورت تغییر رنگ نارنجی در جلوی نقطه فوکوس و تغییر رنگ سبز در پشت نقطه فوکوس دیده می شود.

هر دو مورد را می توانید در زمان ویرایش عکس اصلاح کنید اما اصلاح انحرافات افقی به دلیل اینکه مناطق کمتری از عکس تحت تاثیر قرار می گیرد آسان تر است.

7- ترکیب بندی

عبارت پرکاربرد ترکیب بندی در عکاسی به نحوه قرار گرفتن عناصر مختلف در عکس شما اشاره دارد.

برخی عناصر توجه زیادی را به خودشان جلب می کنند. برای مثال توجه بیننده اول به عناصر آشنا (مثل صورت افراد)، روشن، رنگی و یا با کنتراست بالا جلب می شود. هرچقدر یک عنصر توجه بیشتری را به خود جلب کنید، وزن بصری بیشتری دارد.

بنابراین می توان گفت که ترکیب بندی در مورد نحوه تقسیم وزن بصری در تصویر، به گونه ای که دلپذیر باشد اشاره دارد. البته برخی اوقات ممکن است عکاس توجهی به دلپذیر بودن عکس نداشته باشد زیرا ترکیب بندی باید به گونه ای باشد که بتواند هدف احساسی شما از گرفتن عکس را منتقل کند.

به بیانی دیگر، ترکیب های مختلف، احساسات مختلفی را منتقل می کنند. به همین دلیل خیلی مهم است که ترکیب بندی مورد نظر خودتان را با دقت بالا انتخاب کنید.

8- فاکتور کراپ

بسته به سایز دوربین شما، شما همیشه با یک فاکتور کراپ خاص عکاسی می کنید.

فاکتور کراپ براساس ابعاد یک سنسور فول فریم اندازه گیری می شوند و به دلیل اینکه این سنسورها به عنوان مرجع شناخته می شوند، فاکتور کراپ آن ها همیشه 1x است.

سنسورهای کوچک تر به عنوان برشی از یک سنسور فول فریم شناخته می شوند و مقدار دقیق این برش به عنوان فاکتور کراپ شناخته می شود.

کراپ فاکتور سنسورهای APS-C برابر با 1.5x است
دوربین های میکرو سه چهارم کراپ فاکتور 2x دارند.
گوشی های و دوربین های کامپکت سنسورهای خیلی کوچکی دارند و به همین خاطر کراپ فاکتور آن ها خیلی بیشتر است. برای مثال کراپ فاکتور دوربین گوشی های آیفون 7x است.

اگر یک لنز ثابت را روی دو دوربین با فاکتور کراپ متفاوت ببینید، متوجه می شوید که تصویر در دوربینی که کراپ فاکتور بزرگتری دارد، بیشتر زوم شده است.

برای مثال اگر از یک لنز 300 میلی متر روی Nikon D850 (فول فریم با فاکتور کراپ 1x) استفاده کنید دقیقا همان 300 میلیمتر زاویه دید را خواهید داشت اما اگر همین لنز را روی Nikon D500 (APS-C با فاکتور کراپ 1.5x) نصب کنید، زاویه دید بسته تری خواهید داشت. معادل 450mm روی دوربین فول فریم.

در صورتی هم که بخواهید دیافراگم معادل یا ایزو را روی دوربین های مختلف امتحان کنید، فاکتور کراپ از اهمیت خیلی زیادی برخوردار خواهد بود.

9- عمق میدان

یکی دیگر از عبارت های پرکاربرد عکاسی عمق میدان است. این عبارت به بخشی از تصویر اشاره دارد که به صورت واضح در فوکوس است.

من عمق میدان را به صورت یک پنجره با شیشه ضخیم تصور می کنم که صحنه مقابل را می توانید از طریق آن ببینید. هرچیزی که به پنجره نزدیک باشد، قابل دیدن است اما چیزهایی که از آن دورتر هستند به نسبت تارتر و محوتر می باشند.

در عکس های پرتره شما باید از عمق میدان کم استفاده کنید که فقط صورت سوژه و یا حتی چشم های او در فوکوس باشند ولی در یک عکس منظره شما باید برعکس عمل کنید و همه چیز از پیش زمینه تا خط افق باید در فوکوس باشند.

شما با استفاده از سه روش مختلف می توانید به عمق میدان کم دسترسی داشته باشید:

استفاده از دیافراگم های بزرگ مثل f/1.4 یا f/2.8
زوم کردن
نزدیک شدن به سوژه

بیشتر بخوانید : لنزهای کانن را بهتر بشناسید

برای داشتن عمق میدان عمیق تر هم باید برعکس عمل کنید و از یک دیافراگم کوچک مثل f/11 استفاده کنید، مقدار زوم را کاهش دهید و یا از نزدیک ترین عنصر تصویر دورتر شوید.

10- انکسار

در زمان استفاده از دیافراگم های خیلی کوچک مثل f/16،f/22، f/32 و…. ممکن است متوجه شوید که تصویر شما تارتر می شود. این تاری به عنوان انکسار شناخته می شود.

صرف نظر از اینکه از چه نوع لنزی استفاده می کنید انکسار وجود دارد و یکی از خصوصیات فیزیک است. به همین خاطر من معمولا ترجیح می دهم از دیافراگم f/22 یا کوچک تر استفاده نکنم.

با این وجود در صورتی که شما از این دیافراگم ها استفاده می کنید، راه حل های مختلفی برای آن وجود دارد. من عاشق عکاسی ماکرو هستم و در مورادی که مجبورم در فاصله خیلی نزدیک فوکوس کنم و عمق میدان خیلی کم هم دارم، به ناچار از دیافراگم f/22 استفاده می کنم.

11- اعوجاج

عبارت پرکاربرد اعوجاج معانی مختلفی در عکاسی دارد اما به صورت متداول برای اشاره به مشکلات کیفیت عکس که در برخی لنزها دیده می شود اشاره دارد.

سه نوع متداول اعوجاج عبارتند از اعوجاج لوله ای (Barrel)، بالشتکی (pincushion) و مواج! این اسم گذاری دقیقا براساس شکل آن ها انجام شده است:

این اعوجاج ها خطوط مستقیم عکس را خم می کنند و بیشتر در عکس های معماری مشهود هستند. با این وجود برخی از لنزهای تخصصی مثل لنزهای Fisheye این اعوجاج را به عنوان یکی از قابلیت های لنز خودشان معرفی می کنند.

اصلاح اعوجاج لنز در مراحله ویرایش خیلی ساده است و هیچگونه تاثیر خاصی روی تصاویر شما نمی گذارد.

نوع دیگری از اعوجاج متداول، اعوجاج پرسپکتیو است. در این مورد شما خیلی به سوژه نزدیک می شوید و با زوم اوت کردن باعث بزرگنمایی آن می شوید.

برخی اوقات اعوجاج پرسپکتیو می تواند یک حقه خیلی خوب برای افزایش تمرکز روی سوژه های پیش زمینه مانند خطوط یا تپه های شنی باشد.

12- دوربین DSLR

عبارت پرکاربرد DSLR در عکاسی مخفف Digital Single Lens Reflex است و در کنار دوربین های بدون آینه، یکی از محبوب ترین دوربین های پیشرفته موجود در بازار می باشد. دو مشخصه معروف دوربین های DSLR استفاده از سنسور دیجیتال و آینه انعکاسی می باشد. دلیل استفاده از آینه در بدنه این دوربین منعکس کردن نور و انتقال آن به منظره یاب اپتیکال است. زمانی که شما کلید شاتر را فشار می دهید، آینه جمع می شود و امکان برخورد نور به سنسور دوربین را می دهد.

13- داده های EXIF

یک عکس دیجیتال اطلاعات خیلی زیادی را داخل خودش ذخیره کرده است. به جز داده های خود عکس، اکثر دوربین ها اطلاعاتی مثل تنظیمات دوربین، زمان و تاریخ گرفتن عکس و اطلاعات مربوط به کپی رایت را هم در عکس ذخیره می کنند. این اطلاعات اضافی به عنوان داده های EXIF شناخته می شوند. Exif یکی از عبارت های پرکاربرد در عکاسی است.

بیشتر بخوانید : واژه نامه تخصصی عکاسی و فیلم برداری

کلمه EXIF مخفف عبارت Exchangeable Image Format است. استفاده از داده های EXIF در زمان ویرایش عکس خیلی ساده است و شما با این کار راحت تر با تنظیمات دوربین خودتان آشنا می شوید. به همین خاطر بهتر است قبل از اینکه تصاویر تار را پاک کنید، نگاهی به تنظیمات دوربین بیاندازید و تنظیمات اشتباهی که انتخاب کرده اید را تشخیص دهید.

توصیه می کنم قبل از آپلود عکس ها به صورت آنلاین، داده های EXIF آن ها را حذف کنید. این موضوع برای عکس هایی که شامل داده های موقعیت مکانی هستند از اهمیت خیلی بیشتری برخوردار است. با استفاده از تمام نرم افزارهای ویرایش عکس هم می توانید این اطلاعات را پاک کنید.

14- نوردهی

عبارت Exposure در عکاسی چند معنی مختلف دارد. اکثر این معانی به روشنایی تصویر شما اشاره دارند اما برخی از آن ها ممکن است اینطور نباشند. در ادامه برخی از معنای Exposure یا نوردهی را مشاهده می کنید

به عنوان جایگزین سرعت شاتر (من از نوردهی طولانی استفاده کردم)
برای نشان دادن مقدار سرعت شاتر و گشودگی دیافراگم (تنظیمات نوردهی من برای این عکس 1/10 ثانیه و f/8.0 بوده است)
روشنایی عکس (نوردهی این عکس خیلی ضعیف است و تار شده است)

به صورت دقیق منظور یک عکاس از نوردهی به موضوعی که درباره آن صحبت می کند بستگی دارد. اما همیشه این موضوع به روشنایی عکس شما و مقدار نور آن اشاره می کند.

15- جبران نوردهی

عبارت پرکاربرد جبران نوردهی در عکاسی روشی برای این است که از دوربین بخواهید تصویر را به نسبت تنظیماتی که اعمال کرده اید، روشن تر یا تیره تر کند.

برای مثال تصور کنید که یک عکس منظره گرفته اید و بخشی از آسمان خیلی روشن شده است. برای اینکه با همین تنظیمات یک عکس تیره تر بگیرید، می توانید از جبران نوردهی منفی استفاده کنید.

به یاد داشته باشید که جبران نوردهی در زمان استفاده از حالت دستی روی عکس شما تاثیر ندارد. در مواقعی که روی دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو کنترل کامل داشته باشید، فقط با استفاده از این سه تنظیمات می توانید نوردهی تصویر را تغییر دهید.

هنگامی که شما از جبران نوردهی استفاده می کنید، دوربین با تغییر یکی از این سه تنظیمات تصویر شما را تیره تر یا روشن تر می کند. بنابراین در صورتی که از حالت اولویت دیافراگم استفاده می کنید دوربین برای تغییر میزان نوردهی سرعت شاتر یا ایزو را تغییر خواهد داد.

من به شخصه از جبران نوردهی (به خصوص در حالت اولویت دیافراگم) خیلی زیاد استفاده می کنم. من برای عکاسی منظره ترجیح می دهم دیافراگم را به صورت دستی انتخاب کنم، چون برای داشتن عمق میدان کافی خیلی ضروری است. سپس ایزو را روی کمترین مقدار خودش قرار می دهم. این موضوع باعث می شود تنها متغیری که به صورت خودکار قابل تنظیم است، سرعت شاتر باشد. بنابراین دوربین با تغییر نور سرعت شاتر را تغییر می دهد و من می توانم با جبران نوردهی عکس خودم را تیره تر یا روشن تر کنم.